Bayraktar, “Nisan ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 256 ile havuçta görüldü” diyerek, fiyat farkında dikkat çeken diğer ürünleri sıraladı. Buna göre; havuçtaki fiyat farkını yüzde 230 ile marul, yüzde 222 ile kuru soğan, yüzde 219 ile kuru fasulye ve yüzde 216 ile nohut takip etti.
Ürün bazında değerlendirildiğinde; üreticide 14 liraya satılan havuç markette 50 liraya, 12 lira 50 kuruş olan marul 41 liraya, 33 lira olan kuru fasulye 106 liraya, 32 lira olan nohut ise 100 liraya kadar yükseldi.
Market Fiyatlarında Dikkat Çeken Artış
Nisan ayında markette takip edilen 39 ürünün 28’inde fiyat artışı yaşanırken, 11 üründe düşüş görüldü. En fazla fiyat artışı yüzde 43 ile karnabaharda meydana geldi. Karnabaharı yüzde 28 ile havuç, yüzde 22 ile maydanoz, yüzde 20 ile limon ve yüzde 17 ile marul izledi.
Öte yandan markette fiyatı en fazla azalan ürün yüzde 36’lık düşüşle salatalık olurken; salatalığı yüzde 30 ile patlıcan, yüzde 28 ile domates, yüzde 22 ile sivri biber ve yüzde 12 ile kabak takip etti.
Üreticide Düşen ve Yükselen Fiyatlar
Üretici cephesine bakıldığında, 31 ürünün 8’inde fiyat artışı yaşandı, 17’sinde ise fiyatlar düştü. 6 üründe ise herhangi bir değişim gözlenmedi. Üretici fiyatlarında en fazla artış yüzde 100 ile kuru kayısıda gerçekleşti. Bu ürünü yüzde 33 artışla fındık, yüzde 31 ile elma ve yüzde 13 ile Antep fıstığı izledi.
En fazla fiyat düşüşü ise yüzde 59 ile salatalıkta yaşandı. Salatalığı; yüzde 42 ile patlıcan, yüzde 41,5 ile kuru soğan, yüzde 27 ile sivri biber, yüzde 26 ile domates ve yüzde 21 ile limon izledi.
Zirai Don ve İklim Şartları Fiyatları Belirledi
Üretici fiyatlarında yaşanan değişimlerin nedenlerine de değinen Bayraktar, Nisan ayında yaşanan zirai don olayının özellikle kayısı, fındık, elma ve limon gibi meyvelerde verimi düşürdüğünü belirtti. Kayısı üreticisinin elinde ürünün yüzde 10’u kadar stok kaldığı tahmin edilirken, bu durumun fiyatlara yansıması üretici geliri açısından sınırlı kaldı.
Bayraktar, havaların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin bazı ürünlerin verimini artırdığını ve arz fazlasının oluşmasına yol açtığını vurguladı. Bu durum; salatalık, patlıcan, sivri biber ve domates gibi ürünlerde fiyat düşüşlerine neden oldu.
Kuru soğanda ise Çukurova’daki ekim alanlarının artması ve hava koşullarının soğuk geçmesiyle rekolte beklentisinin yüksek olduğunu, bunun da fiyatları düşürdüğünü aktardı. İç Anadolu’da ise sezon sona ererken üretici stoğu büyük ölçüde tükendi.
Limon piyasasında ise hem zirai donun etkisi hem de ihracat kısıtlamaları nedeniyle durgunluk yaşandı. 15 Mayıs’a kadar ertelenen ihracat kısıtlamaları üreticinin ürününü satamamasına neden oldu.
Girdi Maliyetlerinde Elektrik Zamları Dikkat Çekti
Tarımda maliyet artışları da üreticiyi zorlamaya devam ediyor. Bayraktar’ın aktardığı verilere göre; Nisan ayında Mart ayına kıyasla DAP gübresi yüzde 1,9, amonyum nitrat gübresi ise yüzde 0,7 oranında arttı. Buna karşın amonyum sülfat yüzde 1,6, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1,3, ÜRE gübresi ise yüzde 0,1 oranında geriledi.
Yıllık bazda ise gübre fiyatlarında ciddi artışlar görüldü: ÜRE gübresi yüzde 35,7, DAP gübresi yüzde 34,3, amonyum nitrat yüzde 32,7, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 30,5 ve amonyum sülfat gübresi yüzde 21,6 oranında arttı.
Aynı dönemde süt yemi yüzde 25, besi yemi yüzde 25,5 artarken, en dikkat çekici artış yüzde 47,8 ile elektrik fiyatlarında yaşandı. Tarım ilaçları ise yüzde 14,94 oranında zamlandı. Mazot fiyatı Nisan ayında aylık olarak yüzde 2,9 gerilese de, yıllık bazda yüzde 10,1 oranında yükseldi.