Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Akdeniz Genel Balıkçılık Komisyonu’nun (GFCM) yayımladığı Akdeniz ve Karadeniz Balıkçılığının Durumu 2025 Raporunu değerlendirerek, Türkiye’nin deniz avcılığı, su ürünleri yetiştiriciliği ve filo gücü bakımından bölgenin lider ülkesi konumunda olduğunu açıkladı.
İki yılda bir yayımlanan ve Türkiye dâhil bölge ülkelerinin balıkçılık ile su ürünleri yetiştiriciliğine ilişkin bilimsel bulgularını, uzman değerlendirmelerini ve güncel veri analizlerini içeren rapora göre, 2023 yılında Akdeniz ve Karadeniz havzasındaki avcılık üretimi 1,12 milyon tona ulaştı. Bu rakam, bir önceki döneme göre yüzde 13’lük artışa işaret ediyor.
Raporda, Akdeniz ve Karadeniz’de 83 binin üzerinde balıkçı gemisinin faaliyet gösterdiği, bu filonun yüzde 81’inin küçük ölçekli gemilerden oluştuğu belirtilirken, GFCM alanındaki alt bölgeler arasında Karadeniz’in yüzde 39,5’lik payla en yüksek üretimi gerçekleştirdiği kaydedildi.
Akdeniz’de avcılıkta küçük pelajik türlerin baskınlığını sürdürdüğüne dikkat çeken Yumaklı, bazı ülkelerde av miktarlarında düşüşler yaşanmasına rağmen stok durumunda önceki yıllara kıyasla belirgin iyileşmeler kaydedildiğini vurguladı. Hamsi, derin su pembe karidesi ve dil balığının 2023 yılında bölge genelinde sürdürülebilir şekilde işletilen stoklar arasında yer aldığı ifade edilirken, Karadeniz’de kalkan balığı stoklarında sağlanan önemli iyileşmenin uygulanan bölgesel yönetim tedbirlerinin etkisini ortaya koyduğu belirtildi.
“Türkiye bölgenin açık ara lideri”
GFCM raporuna göre, Akdeniz ve Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin su ürünleri yetiştiricilik üretimi 2023 yılında 2,97 milyon tona ulaştı. Bu üretimin 940 bin tonunun denizlerde gerçekleştirildiğini belirten Yumaklı, Türkiye’nin denizlerdeki yetiştiricilikte yüzde 43’lük payla bölgenin açık ara lideri olduğunu ifade etti.
Bakan Yumaklı değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı:
“Bu üretimin 940 bin tonu denizlerde gerçekleştirilmiş ve denizlerdeki yetiştiricilikte Türkiye, yüzde 43’lük payla bölgenin açık ara lideri olmuştur. 2023 yılı verilerine göre GFCM bölgesinde denizlerdeki avcılık ve yetiştiricilik sektörleri, bölge ekonomisine güçlü katkı sağlamaya devam etmektedir. Denizlerdeki avcılık sektörü, 3,1 milyar dolar ilk satış geliri ve 750 bin kişiye istihdam sağlamıştır. Denizlerdeki su ürünleri yetiştiriciliği sektörü de son 10 yılda yüzde 63 büyüyerek 5,2 milyar dolar gelir üretmiştir. Türkiye, 2022-2023 yılları ortalamasına göre, denizlerdeki su ürünleri avcılığı ve yetiştiriciliği üretimi açısından bölgenin lider ülkesi konumundadır. Türkiye, Akdeniz ve Karadeniz’i kapsayan GFCM alanındaki deniz balıkçı filosunun yüzde 17,4’üne, denizlerde yapılan avcılıkta yüzde 31,4 ve denizlerdeki yetiştiricilikte yüzde 43 paya sahip. Ülkemiz her üç göstergede de birinci sırada yer almaktadır. Türkiye, Karadeniz’deki toplam avcılığın yüzde 70,6’sını gerçekleştirmiştir.”
Türkiye’nin yetiştiricilik alanında güçlü bir teknik altyapı, etkin uygulamalar ve sağlam bir hukuki çerçeve oluşturduğunu belirten Yumaklı, ülkenin özellikle Avrupa levreği ve çipura üretiminde küresel ölçekte önemli bir ihracatçı haline geldiğini dile getirdi.
Türkiye’nin yüksek üretim performansı, güçlü balıkçı filosu ve kapasitesinin, bölgedeki ekolojik ve ekonomik dengelerde belirleyici bir aktör olduğunu vurgulayan Yumaklı, bu durumun GFCM bölgesinde yürütülen yönetim süreçleri ve stokların sürdürülebilirliği açısından stratejik önem taşıdığına dikkat çekti.
“Sürdürülebilir balıkçılıkta öncü konum”
Türkiye’nin GFCM bünyesindeki kurumsal etkinliğinin de giderek arttığını belirten Yumaklı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Üyesi olduğumuz GFCM’de Türkiye ilk kez başkanlık görevine seçilmiştir. Kararlı ve yapıcı diyaloglar sonucunda elde edilen bu başarı, ülkemizin komisyonun karar alma süreçlerindeki etkinliğini daha da artıracak, Akdeniz ve Karadeniz’de sürdürülebilir balıkçılıktaki öncü konumunu güçlendirmiştir. Ülkemiz ayrıca, GFCM kapsamındaki Karadeniz Çalışma Grubunun başkanlığını ve Karadeniz ülkeleriyle birlikte yürütülen BlackSea4Fish Projesi’nin koordinatörlüğünü yürütmektedir.”