Son yıllarda artık “hava bu sene de dengesizdi” demiyoruz; dengesizlik, kalıcı hale geldi. İklim değişikliği, tarımı sadece etkilemiyor; tarımı dönüştürüyor. Üretim kalıpları, yıllardır bilinen ekim-dikim takvimleri, hatta hangi bölgede hangi ürün yetişir sorusunun cevabı bile değişmeye başladı.
Kuraklık, yeni norm haline geldi.
Akdeniz havzasında yer alan Türkiye, su stresi yaşayan ülkeler arasında. Bu durum, özellikle sulama gereksinimi yüksek olan mısır, pamuk, pirinç gibi ürünlerin yerini daha az su isteyen nohut, mercimek ve arpa gibi türlere bırakmasına yol açıyor. İç Anadolu’da ayçiçeği artarken, Trakya’da mısırdan kaçış gözlemleniyor.
Zararlıların takvimi değişti.
Sıcaklık artışı sadece bitkiyi değil, zararlı böcekleri de etkiliyor. Daha erken aktif hale gelen zararlılar, tarımsal ilaç kullanımını artırırken, bu da hem maliyeti yükseltiyor hem de çevreyi tehdit ediyor.
Don ve dolu riski arttı.
Özellikle bahar aylarında mevsim dışı don olayları, erken çiçeklenen meyve ağaçlarında ciddi kayıplara yol açıyor. Artan dolu yağışları ise açık tarla üretimini daha riskli hale getiriyor. Bu nedenle üreticiler seracılığa veya net koruma sistemlerine yöneliyor.
Ürün takvimi kayıyor.
Eskiden nisan sonu ekilen sebzeler artık martta toprakla buluşuyor, ya da erken olgunlaşıp pazar ihtiyacını mevsiminden önce karşılıyor. Bu da fiyat dengesini bozuyor. Aynı zamanda sulama takvimi de öne kayıyor.
Coğrafya kayıyor.
Bir zamanlar yalnızca güneyde yetişen bazı ürünlerin, artık Karadeniz ya da İç Anadolu’da da denenmeye başlaması, üretimin kuzeye ve yüksek rakımlara doğru kaydığını gösteriyor. Bu durum ürün verimliliğini etkilerken, bazı bölgelerde hiç bilinmeyen hastalıklar ve toprak sorunlarıyla üreticiyi baş başa bırakıyor.
İklim değişikliği artık geleceğin meselesi değil, bugünün gerçeği. Tarım sektörü; bilgiye, esnekliğe ve adaptasyona her zamankinden daha çok ihtiyaç duyuyor. Yeni üretim modelleri, yerli tohum çalışmaları, iklime dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi, su verimliliği ve çiftçiye yönelik eğitimler bu dönüşümün olmazsa olmazları.
