Zeytine Dünya Çapında İlgi Arttı
Zeytin, hem sofralarda hem de sağlıklı yaşamda vazgeçilmez bir yere sahip. Zeytinyağının içerdiği antioksidanlar, E vitamini ve faydalı yağ asitleri sayesinde "en değerli yağlardan biri" olarak kabul edilmesi, bu kadim ağaca olan ilgiyi küresel ölçekte artırdı.
Türkiye, Gen Bankası ile Üçüncü Sırada
Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı TAGEM bünyesindeki Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, dünyanın en büyük üçüncü Zeytin Gen Bankası’na ev sahipliği yapıyor. İspanya ve Fas’tan sonra bu alanda öne çıkan Türkiye, 2025 itibarıyla 464 farklı türü genetik olarak koruma altına aldı.
Yerli Türler Melezleniyor, Yeni Türler Geliştiriliyor
Türkiye’nin 100 tescilli yerli zeytin türüne ek olarak, 364 yabancı tür de araştırmalara dahil edildi. Enstitüde yürütülen melezleme çalışmalarıyla Hayat ve Arsel gibi yeni türler üretildi. Bu türlerin farklı bölgelerde (Samsun, İzmir, Hatay, KKTC vb.) adaptasyon denemeleri sürüyor.
Ar-Ge Çalışmalarıyla Milli Türler Artıyor
Bornova ve Hatay’daki zeytincilik enstitülerinin yanı sıra diğer bölgesel tarım araştırma merkezlerinde yapılan ıslah çalışmaları sonucunda, son 15 yılda 13 yeni zeytin çeşidi milli tür olarak tescillendi. Bunlar arasında Gemlik 21, Hanım Parmağı, Elvan ve Memecik Klon 9 gibi isimler öne çıkıyor.
Eğitim, Üretim ve Tadım Aynı Merkezde
İzmir Kemalpaşa’da yer alan 550 dekarlık alanda kurulu üretim sahasında sadece araştırma yapılmıyor; aynı zamanda üretim, işleme ve eğitim faaliyetleri de yürütülüyor. 320 dekarlık 3. Dünya Zeytin Koleksiyon Bahçesi ile birlikte yağ fabrikası, salamura tesisi ve zeytinyağı tadım eğitimleri de mevcut.
Zeytin Ağacı Sayısı 2 Katına Çıktı
2001 yılında Türkiye genelinde 99 milyon olan zeytin ağacı sayısı, son 24 yılda yapılan yatırımlarla 200 milyonun üzerine çıktı. Ülke genelinde zeytin yetiştirilen alan ise 864 bin hektarı geçti. Türkiye artık sadece Ege veya Akdeniz’de değil; Güneydoğu Anadolu gibi iç bölgelerde de zeytinle tanışıyor.
Türkiye, Zeytin Üretiminde Dünya Lideri
Dünyada her yıl ortalama 22 milyon ton zeytin ve 3 milyon ton zeytinyağı üretiliyor. 2024 yılında rekor kıran Türkiye, sofralık zeytin üretiminde dünya lideri oldu. Zeytinyağında ise İspanya’nın ardından ikinci sıraya yükseldi.
