TBMM Zirai Don Araştırma Komisyonu, Burdur, Isparta ve Denizli illerinde yaptığı saha incelemeleriyle don felaketinden etkilenen üreticilerin sorunlarını yerinde dinledi. Komisyonun çalışmaları kapsamında CHP Niğde Milletvekili ve Komisyon Üyesi Ömer Fethi Gürer, Burdur’un Yeşilköy köyünde üreticilerle bir araya gelerek yaşanan mağduriyeti gözler önüne serdi.
Gürer: “Dalda Ürünü Don Vurdu, Raf Fiyatları Uçtu”
Don nedeniyle dalda ürünün kalmaması, market raflarında meyve fiyatlarının da fırlamasına yol açtı. Özellikle vişne, elma, ceviz ve kiraz gibi ihracat ürünü olan meyveler ciddi zarar gördü. Gürer, bu durumun hem üreticiyi hem tüketiciyi doğrudan etkilediğini vurguladı.
“Böyle Bir Don Olayıyla İlk Kez Karşılaşıyoruz”
Yeşilköy’de üreticilerle görüşen Gürer, bölgenin meyvecilik açısından önemli bir üretim alanı olduğunu belirtti. 72 yaşındaki bir üretici, hayatı boyunca bu denli etkili bir doğa olayıyla ilk kez karşılaştığını belirterek, “Hiç böyle olmadı. Çok mağdur durumdayız. Destek bekliyoruz” dedi.
“Ürün Yok, Cepte Para Yok, Veresiye ile Geçiniyoruz”
Don nedeniyle ürün alamayan üreticiler, geçimlerini veresiye ile sürdürmeye çalıştıklarını söyledi. Bir üretici yaşadıkları sıkıntıyı şu sözlerle ifade etti:
“Geçim kaynağımız meyve ağacında ürün yok. Cepte para yok. Hazır varsa ondan, yoksa bir şey yok. Veresiye ile yaşıyoruz. Vişnesi, elması, kirazı, cevizi, kayısısı, eriği… Hepsi zarar gördü. Mağduruz.”
TARSİM Sadece Kısmen Destek Verdi
Gürer’in TARSİM’den destek alınıp alınmadığı sorusu üzerine üreticiler, sadece sigorta yaptırmış olanlara sınırlı bir ödeme yapılacağını belirtti. Özellikle çiçek döneminde yaşanan dolunun, ürünleri tamamen bitirdiği ifade edildi.
İşletmeler Kapalı, İhracat Durdu, İşçiler Mağdur
Soğuk hava deposu işleten bir üretici, ürün olmayınca tüm sistemin çöktüğünü belirtti:
“Şu anda depo kapalı. Normalde 100-300 kişi bu işletmeden ekmek yiyor. Şimdi ne ürün var, ne iş var. Kaliteli ürünlerimiz ya ihracata ya da iç pazara giderdi. Ama şu an elimizde hiçbir şey yok.”
İşletmelerin kapanması nedeniyle ilaç ve gübre sağlayıcı esnaf, tarım işçileri ve ihracatçılar da mağduriyet yaşıyor.
“Destek Yok, Borç Var, Bahçeler Satışta”
Bölgedeki üreticiler bankalara olan borçlarını ödeyemediklerini, bu nedenle arazilerini satışa çıkardıklarını belirtti. Bir üretici, Gürer’in sorusu üzerine, “Borçlardan dolayı bahçeyi satışa çıkardım. Ürün yok, para ödeyemem. İcra gelmeden ben satayım diyorum” şeklinde konuştu.
Gürer: “Kasım Beklenmemeli, Borçlar Ertelenmeli, Faizler Silinmeli”
Gürer, yaşanan tablonun acil müdahale gerektirdiğini vurgulayarak şu çağrıyı yaptı:
“Kasım ayı beklenmeden zarar gören çiftçilerimize destek verilmeli. Kredi borçları en az 3 yıl süreyle ertelenmeli, faizleri silinmeli. Eğer destek sağlanmazsa çiftçiler gelecek yıl da bahçelerine bakım yapamayacak.”
Ayrıca sadece ÇKS ve TARSİM kaydı olan çiftçiler değil, fiilen zarar gören tüm üreticilerin bu kapsama alınması gerektiğini belirtti.
Zirai Don Komisyonu 18 İlde İnceleme Yaptı
Gürer, TBMM Zirai Don Komisyonu’nun Malatya, Adıyaman, Kahramanmaraş, Mersin, Adana, Niğde, Karaman, Kayseri, Ordu, Giresun, Amasya, Tokat, Düzce, Burdur, Isparta gibi illerde köy ve kasabalarda incelemeler gerçekleştirdiğini hatırlattı.
Burdur’da düzenlenen çalıştayda TARSİM, Tarım İl Müdürlükleri, oda, dernek ve birlik temsilcileri ile kapsamlı değerlendirmeler yapıldığını ifade eden Gürer, yaşanan mağduriyetin görmezden gelinmemesi gerektiğini vurguladı.
“Çiftçinin Dayanacak Gücü Kalmadı”
Gürer, artan gübre ve ilaç fiyatlarına dikkat çekerek, “Bahçelerde ürün yok, çiftçide para yok. Bahçeler bakım ister. Veresiye satış durdu. Çiftçi ne yapacağını bilmez hâlde. Acil destek sağlanmalı. Kasım’a kadar dayanacak güç çiftçide yok,” dedi.
