Japonya Tarım Bakanı Taku Eto’nun, destekçilerinden gelen hediyeler sayesinde “hiçbir zaman pirinç satın almak zorunda kalmadığını” söylemesi ülkede infial yarattı. Artan gıda fiyatlarıyla boğuşan Japon halkı, bu sözleri sağduyudan uzak ve duyarsız buldu. Tepkilerin ardından Bakan Eto kamuoyundan özür dilemek zorunda kaldı.
Tartışmanın fitili, Bakan Eto’nun Pazar günü düzenlenen bir siyasi bağış etkinliğinde yaptığı konuşmayla ateşlendi. Eto burada, destekçilerinden bol miktarda pirinç aldığını, hatta satacak kadar biriktiğini söyleyerek şaka yapmıştı. Ancak mizah amacı taşıyan bu ifadeler, ekonomik zorluklar yaşayan halkta ters etki yarattı.
Pazartesi günü gazetecilerin karşısına çıkan Bakan Eto, konuşmasındaki sözleri “seyircileri eğlendirmek için abarttığını” belirterek savunmaya geçti. Hatta “Az önce eşim beni telefonda azarladı,” diyen Eto, evde genelde yeterince yiyecek olduğunu ama eşinin zaman zaman dışarı çıkıp pirinç aldığını söylediğini ekledi.
Ancak bu açıklama kamuoyundaki öfkeyi yatıştırmakta yetersiz kaldı. Ulusal kamu yayıncısının yayımladığı görüntülerde, Bakan’ın rahat tavırları ve şaka tarzı konuşması, toplumda artan gıda güvensizliği endişeleriyle ciddi bir tezat oluşturdu.
Yaşananlar, ülkede pirincin hem ekonomik hem de kültürel anlamda ne kadar hassas bir konu olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Üstelik zamanlama da oldukça kritik: Japonya, temmuz ayında üst meclis seçimlerine gidiyor ve bu tür gaflar, iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) kamuoyundaki imajına zarar veriyor. Başbakan Shigeru Ishiba’nın liderliğindeki partiye olan destek, Kyodo News’in anketine göre yüzde 27,4’e kadar gerilemiş durumda.
Aynı ankette, halkın yaklaşık yüzde 90’ı hükümetin artan pirinç fiyatlarını yönetme biçiminden memnun olmadığını ifade etti. Hükümet, mart ayında piyasaya müdahale ederek acil durum rezervlerinden pirinç salmıştı, ancak bu adım beklenen etkiyi yaratmadı.
Yerel basında yer alan bir haberde, Osaka’da yaşayan 60 yaşındaki bir kadın, “Pirinç artık çok pahalı, bu yüzden tüketmekten kaçınıyorum. Bakan’ın sözleri inanılmaz derecede duyarsız,” ifadelerini kullandı.
Pirinç fiyatlarındaki artış dikkat çekici. Geçtiğimiz hafta, 5 kilogramlık bir süpermarket pirinç torbası ortalama 4.268 yen’e (yaklaşık 26 euro) ulaştı. Bu fiyat bir önceki haftaya göre 54 yen (0,33 euro) artarken, geçen yılın aynı dönemine kıyasla neredeyse iki katına çıkmış durumda. Uzmanlara göre bu yükselişte hem aşırı sıcakların mahsulleri etkilemesi hem de iç turizmin canlanmasıyla artan talep etkili oldu.
Bir şaka, yanlış zamanlamayla birleşince, halkın gerçek sıkıntılarını görünmez kıldı. Japonya’da gıda güvenliği artık sadece ekonomik değil, siyasi bir sınav haline gelmiş durumda.
