Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, don felaketinden ağır şekilde etkilenen meyve bahçelerinde incelemelerde bulunmak üzere Kütahya’da çiftçilerle bir araya geldi. 32 ili kapsayan saha ziyaretlerinin ardından açıklamalarda bulunan Bayraktar, sadece 2024 yılında 1254 tarımsal afet yaşandığını, 2025’te ise hem afet sayısı hem de şiddetinde artış gözlemlendiğini vurguladı.
“65 ilde don felaketi, ürün kaybı yüzde 100’lere ulaştı”
Bayraktar, 6 Şubat depremini hatırlatarak, “O nasıl büyük bir felaketse, bu yıl da 65 vilayetimizi etkileyen çok ağır bir don afetiyle karşı karşıyayız. Kirazdan vişneye, elmadan cevize kadar birçok meyvede yüzde 100’lere varan zarar oluştu” dedi.
Çiftçi doğal afet, yüksek maliyet ve yapısal sorunlar arasında sıkıştı
Tarımın dışarıdan kolay gibi göründüğünü ancak üretim yapmanın her geçen gün daha da zorlaştığını belirten Bayraktar, çiftçinin bir yandan kuraklık, don, dolu ve sel gibi afetlerle mücadele ettiğini, diğer yandan ise yüksek girdi maliyetleri ve pazarlama sorunlarıyla boğuştuğunu dile getirdi. Özellikle elektrik, mazot, gübre, ilaç ve sulama ücretlerinin üreticiyi zorladığını ifade eden Bayraktar, “Üretici bu maliyetleri fiyatlara yansıtamıyor, zaman zaman zarar ediyor” şeklinde konuştu.
“Tarım nüfusu yaşlanıyor, gençler sektörden kopuyor”
Tarım sektöründe genç nüfusun ciddi oranda azaldığına dikkat çeken Bayraktar, 18-32 yaş aralığındaki gençlerin sektördeki oranının sadece %5’e gerilediğini söyledi. “Tarım nüfusu 59 yaş ortalamasına ulaştı. Bu yaşlı nüfusla üretim sürdürülebilir değil” dedi.
“Sulamada randıman yüzde 52, su kaynağında kaybediliyor”
Kuraklık tehdidine de dikkat çeken Bayraktar, kişi başı su tüketiminin önümüzdeki 5-6 yıl içinde 1000 metreküpe düşerek Türkiye’yi “su fakiri” yapabileceğine işaret etti. Basınçlı sulama sistemlerine geçişin ve kapalı sistem sulama altyapısının yaygınlaştırılmasının aciliyetine vurgu yaptı.
“Çiftçinin acilen nakit desteğe ve borç ertelemesine ihtiyacı var”
Bayraktar, Ankara’da Cumhurbaşkanı başta olmak üzere ilgili tüm bakanlıklarla çiftçilerin taleplerini paylaştığını belirtti. “Bazı ağaçlarda gövde zararları var, önümüzdeki yıllarda meyve tutumu olmayabilir. Çiftçinin nakit ihtiyacı acilen karşılanmalı, geç kalan yardımın anlamı yok” dedi. Özellikle bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçların ertelenmesi gerektiğini belirten Bayraktar, bu konuda çiftçilerin büyük beklenti içinde olduğunu söyledi.
“TARSİM adil ve hızlı işlemeli, kapsayıcılık artmalı”
Don felaketinin büyüklüğüne dikkat çeken Bayraktar, TARSİM dışında kalan çiftçiler için özel destek mekanizmalarının geliştirilmesi gerektiğini ifade etti. “TARSİM’e kayıtlı olmayan üreticiler için de sahada kalmalarını sağlayacak çözümler oluşturulmalı” diyen Bayraktar, sigorta sisteminin adil ve hızlı şekilde işlememesinin çiftçide güven kaybı oluşturduğunu söyledi.
“Sulama ve elektrik ücretlerine destek şart”
Girdi maliyetlerinin başında yer alan sulama ve enerji ücretlerine de değinen Bayraktar, geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da sulama ücretlerinde en az yüzde 50 oranında indirim talep ettiklerini belirtti.
“Bağ-Kur primleri ödenemiyor, çiftçi sistem dışına itiliyor”
Asgari ücretle birlikte artan SGK primlerinin çiftçiyi sosyal güvenlikten uzaklaştırdığını belirten Bayraktar, 2021’de 1 milyon olan çiftçi sayısının 2024’te 410 bine düştüğüne dikkat çekti. Çiftçinin Bağ-Kur’dan çıkmak zorunda kaldığını ifade eden Bayraktar, “Tarımda gençleri tutmak istiyorsak, sosyal güvenlik primlerini devlet karşılamalı” dedi.
“Yelkenleri tarıma çevirmek zorundayız”
Açıklamasını “Yelkenleri tarıma çevirmek zorundayız” diyerek tamamlayan Bayraktar, üreticilerin yanında durmaya devam edeceklerini, çiftçilerin sesi olarak talepleri Ankara’ya iletmekten vazgeçmeyeceklerini belirtti.
Kütahya’da meyve bahçeleri ağır darbe aldı
Kütahya özelinde de büyük kayıpların yaşandığını ifade eden Bayraktar, özellikle kiraz, vişne, elma, armut ve ceviz bahçelerinde ciddi zararlar tespit ettiklerini söyledi. Şeker pancarında da bazı bölgelerde zarar olduğunu belirten Bayraktar, “Kütahya çiftçisi bu manada desteği fazlasıyla hak ediyor” dedi.
