CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, gıda israfına ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı’na verdiği yazılı soru önergesine gelen yanıtı değerlendirdi. Bakanlığın, yılda 18 milyon ton gıdanın çöpe gittiğini açıklamasının önemli bir saptama olduğunu belirten Gürer, bazı araştırmalarda bu rakamın 23 milyon tona kadar çıktığının da ifade edildiğini söyledi.
Gürer, “Dünyada artan açlık tehlikesi ve Türkiye’de derinleşen yoksulluk karşısında gıda israfının ulaştığı boyutlar çok yönlü irdelenmelidir” dedi.
“Tok açın halinden anlamıyor”
Gürer, dünya nüfusunun 8 milyara yaklaştığını ve yaklaşık 1 milyar insanın açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
“Bakanlık verilerine göre yılda 18 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Çöpte yüzde 50 oranında gıdadan oluşan atıklar var. Bunun önlenmesi gerekiyor. Okullarda, kamu kuruluşlarında, özel sektörde israfı önleyecek çalışmalar artırılmalı. Üretilen ürünün taşımasında, market satışında, lokantada, restoranda çöpe dönüşmesini önleyecek önlemler alınmalı. Bir yanda geçim sıkıntısı içinde kıvrananlar, bir yanda gıda israfından rahatsız olmayanlar var. Tok açın halinden anlamadığı bir sürece erdik.”
“Ekmek israfı kabul edilemez”
Ömer Fethi Gürer, özellikle ekmek israfına dikkat çekerek, “Su ve tarımsal üretim kaynaklarının israf edilmesi Türkiye için ciddi bir kayıptır. Gıdamızı israf etmemeliyiz. Elde edilen ürünün çöpe gitmesi kabul edilemez. Türkiye su fakiri bir ülke. Su tüketimi, toprak yönetimi, gübresi, ilacı, tohumu, lojistiği, işçiliği, nakliyesi hepsi bir maliyet. Bir de bu ürünlerin çöpe gitmesi var. Tarlada israf, sofrada israf, lüks yaşamda israf ile gıdada yaşanan sorunlar daha da artıyor. 21 üründe ithalatçıyız ve yurt dışına dövizimiz gidiyor. Tüketeceği kadar değil fazlasını alıp atanların yanlışı her kesimi etkiliyor” diye konuştu.
“İsraf en aza indirgenebilir”
Gürer, gıda israfının önlenmesi için Türkiye’nin ulusal ölçekte bir seferberliğe ihtiyacı olduğunu belirtti. “Ürün kolay yetişmiyor. Alım olmadığı dönemde tarlada çöp oluyor, sağlıklı depolanmadığı için çöp oluyor, nakliye sırasında, pazarda, markette kullanım süresi bitince çöp oluyor. Lokantada, evde, yemekhanelerde tabaklarda kalan yemekler atığa dönüşüyor. Üretilen ürün değer bulmalı, üretenlerin refah seviyesi yükseltilmeli, israfı önleyecek politikalar geliştirilmeli. Tarladan sofraya gelene kadar her aşamada israf yaşanıyor” dedi.
Toplu tüketim noktalarında da ciddi kayıplar olduğunu vurgulayan Gürer, “Restoranlarda, otellerde, evlerde pişirilmiş yemeğin çöpe dönüştüğü bir süreç yaşanıyor. Çözüm; tüketebileceğin kadar kullanmak, zararlılarla mücadeleyi geliştirmek ve ürünü sahiplenmektir. Bakanlık, 18 milyon ton gıda çöpe gittiğini saptadığına göre, israfın oluştuğu noktaları da biliyor demektir. Çözüm belli ama sağlanmadı” ifadelerini kullandı.
Bakanlığın Gürer’in Soru Önergesine Yanıtı
Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in yazılı soru önergesine verdiği yanıtta şu bilgileri paylaştı:
• “Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık” kampanyası yürütülmektedir.
• Türkiye’nin ilk Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nda yer alan 94 eylemin %80’inde ilerleme sağlanmıştır.
• “Sen De Söz Ver Rekor Gelsin” kampanyası ile iki Guinness Dünya Rekoru kırılmıştır.
• İsrafı azaltmaya yönelik ulusal farkındalık çalışmaları, eğitim programları ve gıda kaybını önleme rehberleri yayımlanmıştır.
• Türkiye’de kaybolan ve israf edilen gıda miktarı 18,2 milyon tondur. Çöplerdeki gıda oranı %52’dir
