Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) Cuma günü yayımladığı rapora göre, dünya gıda emtia fiyatlarının referans göstergesi olan FAO Gıda Fiyat Endeksi, Eylül ayında hafif bir gerileme kaydetti. Ağustosta 129,7 puan olan endeks, Eylülde 128,8 puana düştü. Buna rağmen endeks, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,4 artış göstermiş oldu.
Tahıllarda düşüş eğilimi sürüyor
FAO Tahıl Fiyat Endeksi aylık bazda yüzde 0,6 oranında azaldı. Uluslararası buğday fiyatları, zayıf talep ve büyük üretici ülkelerdeki güçlü hasatlarla üst üste üçüncü kez geriledi. Arjantin’in tahıl ihracat vergilerini geçici olarak askıya alması mısır fiyatlarını aşağı çekerken, Filipinler ve Afrika’dan gelen talep azalması da piyasayı zayıflattı. Pirinç fiyatları da yüzde 0,5 düşüş gösterdi.
Bitkisel yağlarda hafif gerileme
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi yüzde 0,7 azaldı. Malezya’da yüksek palm yağı stokları ve Arjantin’de artan soya yağı ihracatı fiyatları aşağı çekerken, ayçiçeği ve kolza yağındaki yükseliş bu düşüşü dengeleyemedi.
Et fiyatları yeni zirvede
Et Fiyat Endeksi, Ağustosa göre yüzde 0,7 artarak yıllık bazda yüzde 6,6 yükselişle rekor seviyeye ulaştı. Sığır eti fiyatları, ABD’deki güçlü talep ve sınırlı arz nedeniyle tüm zamanların en yüksek düzeyine çıkarken; koyun eti fiyatları da yükseldi. Domuz ve kümes hayvanı fiyatları ise sabit kaldı.
Süt ürünlerinde keskin düşüş
Süt Ürünleri Endeksi Eylülde yüzde 2,6 geriledi. Tereyağı fiyatları yüzde 7 düşerken, bu durumun nedenleri arasında Kuzey Yarımküre’de azalan dondurma talebi ve Okyanusya’daki artan üretim beklentileri gösterildi. Süt tozu ve peynir fiyatlarında da zayıf talep ve rekabet nedeniyle düşüş kaydedildi.
Şeker fiyatları 2021’den beri en düşük seviyede
Şeker Fiyat Endeksi, yüzde 4,1’lik düşüşle Mart 2021’den bu yana en düşük seviyesine indi. Brezilya’da beklentilerin üzerinde gerçekleşen üretim ile Hindistan ve Tayland’da muson yağmurlarının ardından olumlu hasat beklentileri bu düşüşün temel nedenleri oldu.
2025 tahıl üretiminde büyük artış bekleniyor
FAO, 2025 yılı için güncel tahıl üretim tahminlerini de açıkladı. Küresel tahıl üretiminin geçen yıla göre yüzde 3,8 artışla 2 milyar 971 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor. Bu, 2013’ten bu yana kaydedilen en büyük yıllık artış olarak kayıtlara geçti.
Yeni Tahıl Arz ve Talep Raporu, Avustralya’da buğday, ABD’de mısır ve Hindistan’da pirinç üretiminde önemli artış beklendiğini ortaya koyuyor. 2025/26 döneminde toplam tahıl kullanımının 2 milyar 930 milyon tona çıkacağı, dünya tahıl stoklarının ise 900,2 milyon tona yükselerek yüksek seviyesini koruyacağı öngörülüyor.
Uluslararası tahıl ticaretinin yüzde 2,5 artışla 497,1 milyon tona ulaşması beklenirken, bu artışın temelinde buğday ticaretindeki büyüme öne çıkıyor. Buna karşılık, 2025 yılında yapılan büyük alımlar ve iyi hasatlar nedeniyle pirinç ticaretinde Asya ve Afrika ülkelerinden gelen talebin azalması öngörülüyor.
