Her yıl 16 Ekim’de kutlanan Dünya Gıda Günü, bu yıl “Daha İyi Gıdalar ve Daha İyi Bir Gelecek İçin El Ele” temasıyla tüm dünyada gündeme taşındı.
Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Ender Yarsan, Dünya Gıda Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, küresel açlık, yoksulluk ve gıda güvenliği sorunlarına dikkat çekti.
FAO’nun 80. kuruluş yılı: 150’den fazla ülkede ortak kutlama
Dünya Gıda Günü, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 1945’teki kuruluş tarihine atfen her yıl 16 Ekim’de kutlanıyor.
Resmî olarak ilk kez 1981 yılında “Gıda Önce Gelir” temasıyla başlayan kutlamalar, 1984 yılında BM Genel Kurulu tarafından onaylandı. Bugün 150’den fazla ülkede açlık, yetersiz beslenme, adil gıda paylaşımı ve sürdürülebilir üretim konuları gündeme taşınıyor.
Bu yılki kutlamalar, aynı zamanda FAO’nun 80. kuruluş yıldönümüne denk geldi.
“Çiftlikten sofraya kadar denetim, insan sağlığı için hayati önemde”
Prof. Dr. Ender Yarsan, gıda güvenliği ve yeterli, dengeli beslenme konularının Türkiye’de de giderek önem kazandığını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Çiftlikten sofraya kadar ürünün her aşamasında kontrol ve denetim, insan sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması, üreticilerin üretime devam edebilmesi ve topluma güvenli gıdanın sunulması temel öncelik olmalıdır.”
Yarsan, ayrıca dünyada giderek azalan su kaynaklarına karşı alınması gereken önlemler konusunda da farkındalığın artırılması gerektiğini vurguladı.
Küresel tablo endişe verici
FAO verilerine göre dünya genelinde:
• Yaklaşık 673 milyon insan açlıkla karşı karşıya,
• Her dokuz kişiden biri açlıktan etkileniyor,
• Gıdaların üçte biri atık olarak kaybediliyor,
• Gazze, Sudan ve Haiti gibi bölgelerde 1,9 milyon insan felaket düzeyinde açlık yaşıyor,
• 733 milyon kişi yetersiz beslenme sorunu çekiyor,
• 2,8 milyar kişi, artan fiyatlar nedeniyle sağlıklı beslenemiyor,
• Dünya nüfusunun %40’ı ekonomik zorluklar nedeniyle sağlıklı gıdaya ulaşamıyor,
• 2 milyar insan, kötü beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı nedeniyle obeziteyle mücadele ediyor.
Yarsan, mevcut gıda sistemlerinin küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 33’ünden fazlasından sorumlu olduğunu, ayrıca dünya genelinde üretilen gıdanın yüzde 14’ünün hasat, taşıma ve depolama süreçlerinde; yüzde 17’sinin ise tüketici düzeyinde israf edildiğini hatırlattı.
Bugün tarım ve gıda sektörü, diğer tüm sektörlerden daha fazla olmak üzere 1 milyardan fazla kişiye istihdam sağlıyor.
2050’ye doğru: 10 milyar insanı beslemek için sürdürülebilir sistem şart
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) verilerine göre dünya nüfusu 2050 yılında 9,8 milyarı, TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusu ise 105 milyonu aşacak.
Bu durum, mevcut gıda talebinin %70 artması anlamına geliyor.
Yarsan’a göre bu artan talebin karşılanabilmesi için tek çözüm sürdürülebilir tarıma geçiş:
“Sürdürülebilir tarım; çevreyi, halk sağlığını, toplumları ve hayvan refahını koruyan üretim tekniklerinin uygulanmasıdır. Yani ürün seçiminden yenilenebilir enerjiye, toprak verimliliğinden biyoçeşitliliğe kadar bütünsel bir yaklaşım gerektirir.”
“Küresel iş birliği şart”
2025 yılı temasının “Daha İyi Gıdalar ve Daha İyi Bir Gelecek İçin El Ele” olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Yarsan, tarım-gıda sistemlerinin dönüştürülmesinde hükümetler, özel sektör, sivil toplum, araştırmacılar ve akademinin koordineli çalışmasının önemine dikkat çekti.
“2050 yılına kadar 10 milyar insanı besleyebilecek sistemler ancak eşitlikçi, yenilikçi ve dayanışmacı politikalarla mümkün olabilir. Eğitim, sağlık, enerji, sosyal koruma ve finans gibi alanların birbirine entegre edilmesi gerekiyor.”
“Sağlıklı ve güvenilir gıdaya ulaşmak herkesin hakkı”
Prof. Dr. Ender Yarsan, açıklamasını şu temenniyle tamamladı:
“Ulusal ve uluslararası ölçekte insanların sağlıklı, güvenilir gıdaya kolayca ulaşabildiği bir dünya dileğiyle, 16 Ekim Dünya Gıda Günü’nü kutluyorum.”
